Kjeldevern

Ifølgje Ver Varsam-plakaten skal ein som hovudregel identifisere kjeldene sine, med mindre det kjem i konflikt med kjeldevernet eller omsynet til tredjeperson. Kjeldevernet er eit grunnleggjande prinsipp i eit fritt samfunn og ein føresetnad for at pressa skal kunne fylle samfunnsoppgåva si og sikre tilgangen på vesentleg informasjon.

3.5. Gi ikkje opp namnet på kjelda til opplysningar som er gitt fortruleg, dersom dette ikkje er uttrykkjeleg avtalt med vedkommande.

3.6. Av omsyn til kjeldene og til at pressa skal vere uavhengig, skal upublisert materiale som hovudregel ikkje utleverast til utanforståande.

Føremålet med kjeldevern er ikkje at påstandar kan bli ståande uimotsagde, men at allmenta på den måten kan få kjennskap til viktig informasjon som kjelda elles ikkje ville våge å stå fram med. Rett til å verne kjelder er derfor nedfelt blant anna i artikkel 10 i den europeiske menneskerettskonvensjonen.

Av og til vel ein journalist å opptre anonymt. Omgrepa wallraffing eller under cover-journalistikk blir brukte om ein journalist som opptrer under falsk identitet. Denne forma for journalistikk kan nyttast til å avdekkje kriminalitet, eller gi innsikt i eit miljø som elles er lukka. Ver Varsam-plakaten har reglar for når ein kan bruke slik metodar.

3.10. Skjult kamera/mikrofon eller falsk identitet skal berre brukast i unntakstilfelle. Føresetnaden må vere at dette er einaste utvegen for å avdekkje forhold som har vesentleg samfunnsinteresse.

Det finst personar som ikkje har nok dømmekraft til sjølv å vurdere korleis dei opptrer i møte med media, og kva for konsekvensar det dei seier og gjer kan få. Dette gjeld spesielt barn, rusa personar og personar med svekka mental helse. I slike tilfelle har journalisten eit ansvar for å verne kjelda mot seg sjølv.

3.9. Opptre omsynsfullt i den journalistiske arbeidsprosessen. Vis særleg omsyn overfor personar som ein ikkje kan vente er klar over verknaden av det dei uttaler til pressa. Misbruk ikkje andre sine kjensler, kunnskapsløyse eller sviktande dømmekraft. Hugs at menneske i sjokk eller sorg er meir sårbare enn andre.