Hopp til innhold
Fagartikkel

Gaaltijistie teekstese

Gosse datne tjaelieminie jïh bïevnesh gellie gaaltijijstie veedtjh, dellie maahtoem aamhtesen bïjre bigkh. Joekoen vihkeles mijjieh lïerebe guktie maehtebe gaaltijh mijjen teekstine nuhtjedh.
Mange ungdom sitter på en datamaskin og søker på nett. Grafisk illustrasjon.
Bilde: Julia Tim / CC BY-NC 4.0

Gellie learohkh jiehtieh dah tuhtjieh geerve jïjtjedh baakoejgujmie tjaeledh dam maam lohkeme. Dah tuhtjieh aelhkie jïh jearsoe nuhtjedh dam maam mubpieh tjaaleme. Jis datne teekstem kopijeredh, dellie datne teekstem sualadamme. Dellie mubpieh maehtieh jiehtedh dov teekste lea plagijaate.

Mujhtieh, maahta aelhkie årrodh jïjtje teekstem tjaeledh, men tjoerh barkedh. Voestegh tjoerh gaaltijem eensilaakan lohkedh. Veeljh maam sïjhth meatan utnedh jïh tjaelieh jïjtjedh baakoejgujmie. Daesnie naan raerieh guktie maahtah barkedh:

  1. Gaavnh gaaltijh mah edtjh nuhtjedh. Tjaelieh gaaltijidie mejtie nuhtjh.
  2. Mij teeksten åejvie-våajnoe?
  3. Lohkh dellie teekstem eensilaakan. Tjaelieh jïjtjedh baakoejgujmie maam lohkeme.
  4. Maam tjoerh meatan utnedh.
    1. Vihkeles bïevnesh gaaltijistie maam datne dov jïjtjedh baakoegujmie tjaaleme.
    2. Tjöönghkh sitaath mejtie maahtah dov teekstesne nuhtjedh.
    3. Tjaelieh gustie sitaatide veedtjeme. Lissehth linkh jïh sitaath dov teekstese. Tjaelieh aaj tidtelem jïh sæjroe-nummerem jis teekstem gærjijste veedtjeme.
  5. Öörnh dam maam tjöönghkeme.
  6. Darjoeh disposisjovnem.
    1. Aalkoe: Åehpiedehtieh dov teemam maam edtjh digkiedidh.
    2. Åejvie-boelhke: Daelie edtjh åejvie-vuajnojde digkiedidh maam gaaltijinie gaavneme. Tjaelieh unnemes aktem boelhkem fïereguhten vuajnose.
    3. Galhkuve: Daesnie edtjh iktedimmiem jïh jïjtjedh vuarjasjimmiej bïjre tjaeledh.
  7. Tjaelieh dov teekstem. Aellieh dov gaaltijidie vuartesjh, nuhtjh ajve dam maam tjaaleme.
    1. Mujhtieh gaaltijidie tjaeledh mearan tjaelieminie.
    2. Tjaelieh gaaltije-læstoem. Mujhtieh, tjaelieh ajve gaaltijidie mejtie nuhtjeme.
    3. Lohkh guktie edtjh gaaltijh tjaeledh: Lohkh vielie gaaltiej bïjre

Raerieh mejtie datne daelie åådtjeme, maahtah iktegisth nuhtjedh gosse edtjh joekehts teeksth tjaeledh. Mujhtieh aaj gaaltijh nuhtjedh njaalmeldh jïh tjåanghkan bïejeme teekstine. Jis dam buektehth, dellie jïjtje-raarehkem jïh hijven goerkesem vuesehth.