Gïeleldh vierhkie-vierhtieh - Åarjelsaemien voestesgïeline (SR jåa2) - NDLA

Skip to content
Fagartikkel

Gïeleldh vierhkie-vierhtieh

Daate akte båeries gåetie jallh akte gåetie mij slaameme? Akte håalije jallh tjaelije maahta gaajhkh såarhts vierhkie-vierhtieh nuhtjedh juktie lohkijen domtesidie jïh vuajnojde baajnehtidh.

Plusse-baakoe jïh mijnuse-baakoe

Baakoeh maehtieh hijven jallh nåake sisvegem utnedh jïh naemhtie dam ræhpas argumentasjovnem nænnoestehtedh. Lohkije-teekstesne Nihtieh kreeke-pryövenassh! vuesiehtimmien gaavhtan, tjaelije gellie baakoeh jïh dïejvesh nuhtjie mah domtesidie baajnehtieh. Daah baakoeh edtjieh lohkijem skreejrehtidh jïjtjemse aamhtesen sïjse jieledh.

Retorihkeles gyhtjelassh

Retorihkeles gyhtjelassh leah gyhtjelassh aktine buajhkoes vaestiedassine mij veanhtoem nænnoestahta dïsse mij hååle jallh tjaala:

Mannasinie dotkijh edtjieh kreekh irhkedh juktie bådtjah gaavnedh skïemtjelassi vööste mah jïjtjene skåaltoe?

Ryöktesth soptsese dåastoejasse

Gosse ryöktesth dåastoejidie soptseste jallh tjaala dellie seedtije aktem persovneles gaskesem tseegkie lohkijigujmie jallh goltelæjjajgujmie jïh dan gaavhtan maahta aelhkebe sjïdtedh dejtie jaehkiehtidh:

Jïjnjesh utnieh pryövenassh kreekide leah maereles juktie dah leah almetji buaratjommesen gaavhtan.

Haestemh

Gosse imperatijve jïh plearoeh soptsestimmie-vuekieh åtnasuvvieh dellie seedtije dåastojem haasta jïh pryövoe dam viehkiehtidh maam akt darjodh:

«Darjoeh maam akt byjresen åvteste, datne aaj!»

«Aellede numhtie jåerhkedh!»

Mearhkan sïjse bïejedh

Muvhth almetjh pryövoeh dan geervelaakan soptsestidh goh buektiehtieh dan åvteste dah sijhtieh mubpide jaehkiehtidh dah leah joekoen væjkele jallh bïllijieh guhkies raajesijstie ammes baakoejgujmie jïh faage-dïejvesigujmie. Jeatjah almetjh tjaebpies baakoeh nuhtjieh juktie nåake dïjrem baakoej sïjse gïebredh jallh maam akt jiehtedh dan mujvieslaakan goh gåarede jallh eah sïjhth dïedtem vaeltedh dan åvteste maam jiehtieh.

Lustesvoete

Föörhkedimmie gaskesem sjugnede. Dïhte guhte daajra maam akt luste vaestiedidh jallh hijven vaajesem soptsestidh, aaj viehkehte dåastojem slaajperdidh jïh ij dan soe laejhtehks årrodh. Ironije sæjhta jiehtedh mubpelen jiehtedh destie maam meala. Dïhte guhte ironijem nuhtjie, dïhte dåastoejasse naemhtie jeahta: «Jis guarkah maam raaktan sïjhtem, datne væjsehke, jïh mijjieh maam akt ektesne utnebe!» Naemhtie ironije aktem ektievoetem seedtijen jïh dåastojen gaskem sjugnede. Dïhte almetje jallh dïhte maam ironije dååste, vuestelen ålkoestamme sjædta daehtie ektievoeteste.

Gïeleldh guvvieh

Gïeleldh guvvieh leah verkemes geajnoe vaajmose jïh aajlese. Guvvieh domtesh gåaskoeh. Dah tjelmide biejieh dïsse mij lea vihkielommes jïh aatide bijjie-geatjan biejieh. Ikth Eatneme jïh noerh fealadasse-ministerem Liv Signe Navarsete gåhtjoeji «eksosministere» dan åvteste dah tuhtjin dïhte fer jïjnjh geajnoeh jïh fer vaenie ruevtie-raajroeh bigki. Sïejhmemes dle aaj aelhkie gïeleldh guvvieh guarkedh:

Freia sjokolaade – akte onne bæhta Nöörjeste!

Dov gåetie orre faerpien mietie haelehte!

Baakoeh

Saemien

Daaroen

Eatneme jïh noerh

Natur og ungdom

fealadasse-ministere

samferdselsminister

baajnehtidhpåvirke

Related content

Written by: Marion Federl and Ellen Bull Jonassen.
Last revised date 01/18/2023