Mijjieh laejhtehks gosse maam akt jiehtebe maam jeatjebh eah edtjh jaehkedh. Dam maam soptsestæjja jeahta ibie edtjh guarkedh guktie jeahta. Soptsestæjja veanhta goltelæjjah edtjieh dam tjeakoes dïjrem guarkedh.
Mij laejhtehke?
Kaanne tjidtjie jallh aehtjie jeahta gosse dov tjïehtjelasse tjaanga jïh ih datne annje hïnneme sjeakodh Datne joe sjyökeme? Aelhkemes laejhtehks baakoeh jïh raajesh guarkedh gosse soptsesteminie, men mijjieh maehtebe aaj laejhtehks årrodh gosse tjaelebe.
Sosiaale funksjovne
Mijjieh maehtebe laejhtehks årrodh ovmessie vuekine. Laejhtehks årrodh maahta aaj aktem sosiaale funksjovnem utnedh, jïh vuesehte gie meatan jïh gie ij leah. Gellie noerh laejhtehkem nuhtjieh. Jis akte voelpe dutnjien jeahta datne dan jåasoeh, dellie ij dïhte sïjhth datne edtjh dam jaehkedh. Datne hov guarkah dov voelpe sjelhkede, dan åvteste datne govlh guktie jeahta, men aaj vuajnah guktie dåemede. Kråahpen gïeline aaj vuesiehtibie jis mijjieh laejhtehks jallh ibie.
Mijjen seammaleejnes lustes-aajmoe?
Gosse voelph sinsitniem jarhpoedieh, eah dah sïjhth vuesiehtidh jeatjebh leah jåasoeh, men ajve sijhtieh lustestalledh.
Mujhtieh vååregelaakan årrodh jis datne ussjedh laejhtehke årrodh gosse dovne soptsesteminie jïh tjaelieminie. Eah gaajhkesh daarpesjh guarkedh datne laejhtehks, dan åvteste eah seammaleejnes lustes-aajmoem utnieh goh datne.
Gavsoeh
Jis datne gavsoeh dellie datne laavsh. Mejtie datne sïjhth vuesiehtidh gie akt jåasoeh, jallh datne sïjhth vuesiehtidh maam akt ij hijven. Jis mijjieh edtjebe gavsoeh årrodh dle maehtebe dovne gïelem jïh bolle-gïelem nuhtjedh.
Vuesiehtimmien gaavhtan mijjieh maehtebe naan baakoeh tjerkebe jiehtedh mearan tjelmieh jorpehke darjobe.
Guktie vïenhth, manne maahtam daejredh dov lea pryövoe jirreden gosse ih maam soptsesth gænnah.
Dïhte guhte lea gavsoeh, gellien aejkien maam akt halke jeahta. Gosse mijjieh gavsoeh, dle tjoerebe mujhtedh mijjieh maehtebe jeatjabidie måaskelidh, jalhts ibie ussjedamme.
Satijre
Satijre aaj akte sjangere, jïh romerh eelkin dam nuhtjedh. Dah satijrem nuhtjin dan åvteste dah sïjhtin åejvide jïh siebriedahke-tsiehkide laejhtedh. Men mijjieh maehtebe aaj satijrem nuhtjedh gosse edtjebe almetji haaltje-bieliem jïh nåake-bieliem vuesiehtidh. Mijjieh satijrem gaavnebe diktine, esseyine, romaanine, tv- jïh raadijove-saadteginie. Vuartesjh filmem Orre Klaasetjemieh maam Noeri TV dorjeme. Satijre daennie filmesne?
Baakoeh
Saemien | Daaroen |
|---|---|
laejhtehks | ironisk |
laejhtehke | ironi |
sjelhkiedidh | prate tull, tulle |
lustes-aajmoe | humor |
gavsoeh | sarkasme |
halke jiehtedh | si rett ut |
måaskelidh | fornærme |
Læringsressurser
Gïeleviehkie-dïrregh
Læringssti
Gïeleviehkiedïrregh
KjernestoffLïerh vielie gïeleviehkiedïrregi bïjre
Kjernestoff
Fagstoff
Allegorije
KjernestoffAllusjovne
KjernestoffEufemisme jïh dysfemisme
KjernestoffSealoedimmie
Kjernestoff- Kjernestoff
LaejhtehkeDu er her
Rijme jïh jievkehtimmie
KjernestoffMubpesth jiehtedh
KjernestoffKontraste
KjernestoffMetonymije
KjernestoffPersonifikasjovne
KjernestoffViertiestimmie, metafovre jïh klisje
KjernestoffSymbolh
Kjernestoff
Oppgaver og aktiviteter
Laavenjassh: Allegorije
KjernestoffLaavenjassh: Eufemisme jïh dysfemisme
KjernestoffLaavenjassh: Sealoedimmie
KjernestoffLaavenjassh: Kontraste
KjernestoffLaavenjassh: Mubpesth jiehtedh
KjernestoffLaavenjassh: Personifikasjovne
KjernestoffLaavenjassh: Symbolh
KjernestoffMan jïjnjem maahtah?
KjernestoffMaam maahtah?
Kjernestoff