Hopp til innhold

Fagstoff

Allusjovne

Gosse mijjieh allusjovnem nuhtjebe dellie maam akt löönebe jeatjah teekstijste, filmijste jallh laavloemijstie. Men maehtebe ajve daam vierhkie-vierhtine nuhtjedh jis lohkije, goltelæjja jallh vuartasjæjja daajra gustie mijjieh allusjovnem veedtjeme.
Ballånge  guvvine mij mahte seammalaakan guktie Edvard Munchen guvvie «Skrik». Guvvie.
Åpne bilde i et nytt vindu

Gosse löönebe – ibie sualedh

Gosse mijjieh faage-teekstem tjaelebe tjoerebe bïevnesh gaavnedh jïh dejtie nuhtjedh. Gosse bïevnesh nuhtjebe mah jeatjebh leah tjaaleme, dellie tjoerebe mujhtedh tjaeledh gusnie bïevnesidie gaavneme. Jis ibie dam darjoeh dellie jeatjebh maehtieh jiehtedh mijjieh libie bïevnesidie sualadamme. Men gosse allusjovnem nuhtjebe, dellie ibie edtjh jiehtedh gustie gaavneme, jïh ibie edtjh gaaltijem tjaeledh. Dan åvteste lohkije jïjtje edtja löönemem vueptiestidh. Gosse mijjieh allusjovnh nuhtjebe dellie sïjhtebe lohkije edtja eensilaakan ussjedidh juktie dïhte teekstem buerebe guarkoe. Men mijjieh maehtebe ajve allusjovnem nuhtjedh jis lohkije, goltelæjja, jallh vuartasjæjja daajra gustie mijjieh allusjovnem veedtjeme. Sïejhme allusjovnh Bijpielistie nuhtjedh.

Vuesiehtimmie lidteratuvreste

Sigbjørn Skåden gærjam Skuovvadeddjid gonagas (Gaameh-gåarojen gånka) tjaaleme. Daennie gærjesne Skåden akten saemien bïjre tjaala, man nomme Jusup. Jusup lea göökteluhkie golmen jaepien båeries. Dïhte göökte jaepieh åarjelisnie orreme åvtelen vihth gåatan, noerhtese, jåhta. Åarjelisnie Jusup nïejtem råaka, man nomme Thea, jïh sutnjien györe. Men Jusup nïejtem laahpa fuelhkien gaavhtan gosse noerhtese jåhta. Jusup veanhta satne iktegisth tjuara bïjre jarkan vuelkedh. Dïhte jeahta satne lea mahte goh Ahasverus, dïhte ihkuve jööde. Ahasverus lea akte ålma aktene soptsesisnie/mytesne Bijpelisnie, guhte lij jööde jïh gaameh-gåaroje. Dïhte Jeesusem haeniedi gosse Jeesuse Golgaatenen mietie veedtsi edtji kroessese noeresovvedh. Dan mænngan Ahasveruse döömesovvi, tjuara bïjre jarkan eatnamisnie fealadidh goske Kristi bååstede båata.

Vuesiehtimmie reklaameste

Bruvse-leahpa mij allegorijem vuesehte. Guvvie.

Guvvesne mijjieh bruvse-leahpam vuejnebe fabrihkeste Hansa minaral-fabrikk Bergenisnie. Fabrihke Hansa lea nommem Eventyrbrus veeljeme, dan gaavhtan gosse mijjieh baakoem lohkebe jallh govlebe, dellie gellie mijjeste murreds mojhtesh åadtjobe. Kaanne dellie måjhtajibie gosse gie akt soptsesem jallh heamturem soptsesti jallh mijjieh heamture-filmem vuartasjimh.

Guvvie bruvsen-leahpesne viehkehte juktie mijjieh heamturem ussjedibie. Leahpesne guvvie heamturistie Rööpses-tjohpe jïh snöölhke. Daate heamture lea dovne gieltegs jïh åehpies. Allusjovnh daamtaj reklaamesne åtnasuvvieh. Reklaame sæjhta mijjieh edtjebe maam akt lyjhkedh jïh dle åestedh. Mijjieh gujht daejrebe bruvse ij leah seamma goh heamture. Men allusjovnh mijjem tsevtsieh juktie aelhkebe mujhtiehtibie. Gosse mijjieh leahpam vuartasjibie dellie hijven mojhtesh åadtjobe jïh dellie kaanne vïenhtebe bruvse boehtelisnie aaj njaelkie.

CC BY-SASkrevet av Liv Karin Joma, Marion Federl og Cecilie Isaksen Eftedal.
Sist faglig oppdatert 15.05.2018

Læringsressurser

Gïeleviehkie-dïrregh