Oppgave

Kart og arbeidsteikningar

Oppgåve 9.3 og 9.4 bør du klare utan hjelpemiddel.

(CC BY-NC-SA)Sist oppdatert 14.12.2018

9.1

Vi har eit kart i målestokk 1 : 40 000.

a) På kartet måler vi at det er 8,5 cm frå fastlandet og ut til ei øy. Kor lang er denne avstanden i røyndomen?

vis fasit

Når målestokken er 1 : 40 000, vil 1 cm på kartet vere 40 000 cm = 400 m = 0,4 km i røyndomen. 8,5 cm på kartet blir dermed $8, 5 \cdot 0, 4 km = 3, 4 km$ i røyndomen.

b) Avstanden mellom to skjer er omtrent 5 200 meter. Finn kor mange centimeter dette utgjer på kartet.

vis fasit

1 cm på kartet utgjer 400 meter i røyndomen. 5 200 meter i røyndomen blir dermed

$\frac{5 200}{400} cm = 13, 0 cm$

Avstand på sjøen måler vi vanlegvis i nautiske mil. Ei nautisk mil er 1 852 meter.

c) På kartet måler vi at det er 10,5 cm frå Sånum til Stussøy. Finn avstanden i nautiske mil mellom desse to stadene.

vis fasit

10,5 cm på kartet blir $10, 5 \cdot 400 m = 4 200 m$ i røyndomen. Talet på nautiske mil blir då

$\frac{4 200}{1 852} nautiske mil = 2, 3 nautiske mil$

Fart på sjøen måler vi vanlegvis i knop. Knop er talet på nautiske mil per time (nautiske mil/h). Er farten din 10 knop, kjem du 10 nautiske mil på ein time. Er farten 7 knop, kjem du 7 nautiske mil på ein time osb.

d) Tenk deg at du er på båttur fra Sånum til Stussøy med ein fart på 6 knop. Kor lang tid tek båtturen?

vis fasit

Båtturen tek $\frac{2, 3 nautiske mil}{6 nautiske mil / h} = 0, 38 h$ .

I minutt blir det $0, 38 h \cdot 60 \min / h = 23 \min$

Båtturen frå Sånum til Stussøy tek ca. 23 minutter med ein fart på 6 knop.

9.2

Planteikning av hus. Illustrasjon. — Denne lisensen gjev deg rett til å dela og bruka dette innhaldet på visse vilkår.
Du må alltid oppgi kven som har laga innhaldet.
Du kan berre dele innhaldet med same lisens som det opphavlege innhaldet.
Alv Tore Romedal

Teikninga viser grunnflata til eit hus i målestokk 1 : 100.

a) Kva tyder det at målestokken er 1 : 100?

vis fasit

1 cm på arbeidsteikninga er 100 cm i røyndomen.

b) Kor mange kvadratmeter blir utvidinga av stova?

vis fasit

Utvidinga av stova blir $450 cm \cdot 350 cm = 4, 5 m \cdot 3, 5 m = 15, 8 m^{2}$ .

9.3

Teikn ei skisse av pulten eller bordet du sit ved. Bruk målestokk 1:10.

9.4

Ei arbeidsteikning av ein maskindel er i målestokk 5 : 1.

a) Kva tyder det at målestokken er 5 : 1?

vis fasit

Når målestokken er 5 : 1, vil 5 cm på teikninga vere 1 cm i røyndomen.

b) Eit mål på teikninga er 100 mm. Kor mange millimeter blir dette i røyndomen?

vis fasit

100 mm blir $\frac{100 mm}{5} = 20 mm$ i røyndomen.

c) Maskindelen har ei lengd på 21 mm. Kva blir dette målet på teikninga?

vis fasit

Målet blir $21 mm \cdot 5 = 105 mm$ i røyndomen.

9.5

Bruk oppskrifta frå teorien og lag di eiga skisse av eit rom med nokre møblar.
Dersom du bruker til dømes GeoGebra, vil du kunne dreie teikninga di i ulike retningar.
Ta deg tid til å gjere dette skikkeleg.

Læringsressursar

Formlikskap

Vis tilleggsressursar

Formlikskap

Formlikskap
Kart og arbeidsteikningarDu er her
Kva kan du om formlikskap?
Kan du finne forholdet mellom ulike størrelsar?
Kva kan du om kart og arbeidsteikningar?
Khan Academy - formlikskap
Kva kan du om geometri i yrkesliv, kunst og arkitektur?
Skisser og perspektiv

Kart og arbeidsteikningar

9.1

9.2

9.3

9.4

9.5

Reglar for bruk av bildet

Formlikskap

Læringssti

Formlikskap

Fagstoff

Formlikskap

Formlike trekantar

Bruk av formlikskap for å rekne ut ukjende sider i trekantar

Kart og arbeidsteikningar

Skisser og perspektiv

Oppgaver og aktiviteter

Formlikskap

Kart og arbeidsteikningarDu er her

Kva kan du om formlikskap?

Kan du finne forholdet mellom ulike størrelsar?

Kva kan du om kart og arbeidsteikningar?

Khan Academy - formlikskap

Kva kan du om geometri i yrkesliv, kunst og arkitektur?

Skisser og perspektiv