Vi og "dei andre"

Kva likskapar og skilnader som det blir lagt vekt på er avgjerande for kven som er innanfor og kven som er utanfor. Dersom du deltek i eit bukollektiv, vil «vi» bety dei som er med i kollektivet og «dei» er dei som ikkje er med. Legg vi vekt på bustad, vil til dømes alle som bur i Øyslebø danne ei identitetsgruppe, uavhengig av hudfarge, alder, kjønn og utdanning.

Men mange kristne grupper, som reknar seg som del av statskyrkja, meiner at det ikkje er nok å vere døypt for å kalle seg kristne, ein må også delta i kristeleg aktivitet og aktivt vedkjenne seg trua si. Oppfatninga av innanfor og utanfor kan altså variere innanfor eit samfunn.

Dersom vi tenkjer på at norsk identitet betyr dei som har felles opphav, etnisk norske, må vi ekskludere samar, kvenar og andre minoritetar. Men dersom vi reknar at norsk gruppefellesskap betyr dei som har norsk statsborgarskap, kan vi inkludere alle dei som har norsk pass.

Kven set grensene?

Det har til dels vore debatt om innvandrarar må ha greidd ein norsktest for å kunne bli norske statsborgarar. Frå nyttår 2010 blei norskprøva obligatorisk for innvandrarar. Denne prøva har tidlegare vore frivillig, og den som har budd i Noreg i sju år samanhengande med opphaldsløyve, kunne søkje om norsk pass. For å få norsk statsborgarskap, må du frå no av ikkje berre ha budd i Noreg, følgje lovene og betale skatt. Du må også ha greidd ei prøve i norsk språk.

Av døma over kan vi sjå at grenser kan trekkjast opp ulikt av menneske innanfor same fellesskapet. Det kan vere usemje om kvar grensene går. Kva som er viktig for éin er kanskje ikkje viktig for ein annan.