Brillene fungerer som eit filter. Men brillene kan vi ta av og på; det kan vi ikkje med kulturfilteret. Derfor har vi i kulturfiltermodellen teikna filtra oppå sirklane som representerer høvesvis sendar og mottakar. Det er ein del av personlegdomen. Sjølv om eg skulle kle meg annleis og lære andre språk, er eg framleis meg sjølv.

Kulturfilter er dynamiske

Kulturfiltra våre er farga av oppvekst og erfaring. Personar vi har møtt, som foreldra våre, søsken og vener, er med på å prege kven vi er. Det same er det vi har erfart i både små og store hendingar. Kulturfiltra våre er heller ikkje statiske og uforanderlege, dei er dynamiske. Vi vert stadig utsette for nye påverknader. Vi møter nye menneske, vi lærer andre språk, vi opplever nye ting, vi vert påverka av reklame, musikk og film. Dette vil i ulik grad påverke kven vi er og korleis vi ser på verda.

Korleis bruke kulturfiltermodellen

Det er viktig at vi ved bruk av kulturfiltermidellen ikkje oppfattar kulturfiltra som altfor rigide. Dersom vi tenkjer på kultur ut frå det beskrivande kulturomgrepet, er det lett å tenkje seg at ei betre forståing av den andre sitt kulturfilter ville hjelpe oss til å skjøne korleis den andre forstår og tolkar. Og det er sant eit stykke på veg at vi kan beskrive og bruke kulturfilteret slik. Det er likevel viktig å understreke at det er ikkje mogleg å vite nøyaktig korleis andre menneske vil tenkje og handle.

Viss vi har fokus på det dynamiske kulturomgrepet, vil vi lettare forstå korleis eit menneske bruker kulturen sin og gjer visse kulturelle element gjeldande i eit bestemt kulturelt møte. Vi tilpassar oss situasjonen og kommuniserer ulikt med forskjellige menneske.

I ei dynamisk kulturforståing vil kvar kommunikasjonssituasjon endre litt på kulturfilteret vårt. Du kan ikkje slette erfaringar frå kulturfilteret, men nye erfaringar kan endre på korleis du tolkar og forstår andre. Viss vi skal bruke kulturfiltermodellen til å beskrive ein kommunikasjonssituasjon, er det viktig å hugse at filteret er dynamisk. Det gjeld enten det er to nordmenn som kommuniserer eller ein nordmann og ein utlending, ein fiskar og ein jurist, ein lærar og ein elev eller ein mann og ei kvinne.

Kulturfiltra våre kan tilpassast

Kulturfiltra er altså i stadig endring. Vi tilpassar oss menneska rundt oss. Vi kan lære nye språk, firkantfilteret kan tilpasse seg til trekantfilteret ved å lære trekantspråk og trekantkulturen sine kulturelle kodar. Tilsvarande kan menneske med trekantfilter lære firkantspråk og firkantkulturen sine kulturelle kodar. Sosialantropologen Tord Larsen formulerer det slik: Vi har evna til å "klatre over våre egne horisonter og strekke oss inn i andres.”^[1] Menneske er stort sett alltid opptatt av å forstå og bli forstått av andre.