Kommunikasjonen mellom ein nordmann og ein japanar kan oppfattast som ein interkulturell kommunikasjon. Det same gjeld kommunikasjon mellom ein trønder og ein rogalending, eller mellom ein førskulelærar og ein dataingeniør, ein gut og ei jente. Kvar av dei nemnde gruppene har enkelte fellesstrekk: nasjonstilknyting, religionstilknyting, yrke eller kjønn. I ei beskrivande kulturforståing leiter vi etter fellestrekka, felles normer og verdiar for kvar av desse kulturane. Vi beskriv det vi meiner er essensen.

Ei beskrivande tilnærming til kommunikasjon vil vektleggje denne essensen i kulturane som møtest: Korleis vil dei ulike kulturelle referanserammene, normene og verdiane prege ein samtale mellom ein nordmann og ein japanar?

Ikkje alltid medvitne kulturforskjellar

Det er ikkje sikkert at samtalepartane er medvitne om kulturforskjellane. Ein gut og ei jente som argumenterer med kvarandre, tenkjer kanskje ikkje på at kjønn skulle innbere ulike måtar å kommunisere på. Begge meiner at dei handlar og kommuniserer ut frå det som er naturleg for dei som individ.

Ein utanforståande observatør, derimot, vil kanskje grunngi måten deira å kommunisere på med at han er kjønnsbestemt. Jenter er opptekne av andre ting enn gutar. Mange meiner at jenter uttrykkjer seg meir indirekte enn gutar. Gutane forstår ikkje jentene sitt indirekte språk. Dei må ha fakta «inn med teskei».

Dømet i denne videoen gir eit godt utgangspunkt for å diskutere kva ulik kulturbakgrunn betyr i ein kommunikasjon. Ein utanforståande observatør kan gjerne beskrive slike kommunikasjonssituasjonar som interkulturell kommunikasjon, sjølv om deltakarane sjølve ikkje tenkjer på kulturforskjellar. Det går an å meine at kulturen har ein slik innverknad, at utfallet av kommunikasjonen på eit vis blir styrd av kulturbakgrunnen.

Formålet med ei beskrivande tilnærming

Mange artiklar og bøker innanfor fagfeltet interkulturell kommunikasjon er sterkt prega av ønsket om å forklare og føreseie utfallet av ulike kommunikasjonssituasjonar. Gudykunst seier at studiet av interkulturell kommunikasjon har som mål å redusere uvisse og angst. Ved å kjenne kulturane best mogleg, vil det vere mogleg å føreseie korleis menneska vil tenkje og handle uansett om aktørane oppfattar situasjonen slik eller ikkje.

Det meste av nordamerikansk litteratur om interkulturell kommunikasjon tek utgangspunkt i ei slik forståing. Mange bøker innanfor denne tradisjonen lagar oversikter og tabellar over kulturforskjellar mellom til dømes (nord)amerikansk og japansk kultur, mellom (nord)amerikansk og filippinsk kultur, som om desse forskjellane kan katalogiserast objektivt^[1]

Tabellen viser kontrastar mellom meiningar og verdiar i nordamerikansk og filippinsk kultur. Vi kan bruke tabellen til å prøve å førutseie kommunikasjonen mellom desse kulturane.

Kulturforskjellane blir å sjå på som barrierar som skal forserast. Avsendaren må utforme bodskapen sin slik at mottakaren kan ta imot han som meiningsfylt. Kjennskap til forskjellane skal gjere det mogleg å sannsynleggjere utfallet.