Du kan styre lukkaren manuelt eller la lysmålaren i kameraet avgjere lukkartida. Er lyset sterkt, opnar lukkaren seg berre i brøkdelen av eit sekund, medan han i lite lys er open lenge.
Lukkartid
Lukkartida er tida kameraet bruker på å sleppe inn lys. Ho seier kor lenge eksponeringa skal vare. Ved å stille på lukkartida og trykkje ned på utløysaren på kameraet, gir ein det beskjed om kor lenge lukkargardina skal vere open og tillate lyset å treffe biletsensoren. Når det er lite lys tilgjengeleg, kan lukkaren vere open fleire sekund fram til biletsensoren har fått nok lys til å eksponere motivet rett. Er det mykje lys tilgjengeleg, må lukkartida vere kortare. Då opnar og lukkar lukkargardinet seg fortare, og ein unngår at motivet blir overeksponert.
Lukkarskalaen
Lukkartida blir oppgitt i ein brøkdel av eit sekund eller i hundredels sekund (125 = 1/125). Når du doblar lukkartida, slepp du inn dobbelt så mykje lys. Når du halverer lukkartida, halverer du mengda lys som treff CCD-brikka.
Lukkartidsskalaen demonstrerer dette:
Lukkartidene blir oppgitte som tal:
1 – 2 – 4 – 8 – 15 – 30 – 60 – 125 – 250 – 500 – 1 000
Dette er eigentleg brøkar. 250 tyder 1/250 sekund.
1 000 er altså ei veldig kort lukkartid (1/1 000 sekund), mens 1 er eit heilt sekund.
Den kreative effekten av lukkartid
Ved å bruke lukkartida kan du «stoppe tid» og framheve fart. Vel du kort lukkartid, kan du fryse eit motiv som er i rørsle, og vise det vi elles ikkje ville sett med berre auga, for eksempel ein drope som fell. Kort lukkartid blir mykje brukt ved fotografering av sportsutøvarar.
Ved å bruke lang lukkartid kan du framheve fart og rørsler som slør eller uskarpe konturar. Du kan få rennande vatn til å sjå ut som et silkelaken. Ei slik uskarpheit i biletet gir uttrykk for stemning, kjensler og energi.
