Govlesadteme lea daaroen-gïelesne kommunikasjon jïh båata dehtie baakoste communicare latijnegïelesne, ektesne darjodh. Almetje sæjhta maam akt jeatjabinie ektine darjodh, jeatjabinie ektiedidh. Maehtebe aaj lööneme-baakoem kommunikasjovne saemien-gïelesne nuhtjedh.
Mij lea govlesadteme-maahtoe?
Maana-baeleste mijjieh lïerebe guktie edtjebe dåemiedidh ovmessie tsiehkine. Lïerebe maam sjeahta jiehtedh, gïese, gåessie, guktie jïh man vuekien mietie. Daate vihkeles maahtoe maam gåhtjobe govlesadteme-maahtojne.
Govlesadteme-tsiehkie
Baakoe kontekste lea tjaaleginie ektine, ektine dam maam jeahteme jallh tjaaleme. Kontekste konkreteles tsiehkie gusnie govlesadtebe. Dovne tïjje, sijjie jïh dej almetji råållah leah bielieh govlesadtemistie. Naan aejkien privaate almetjinie gusnie gåetesne, voelpigujmie jnv. Mijjieh naan aejkien jeatjah råållah utnebe, v.g. skuvlesne. Dellie mijjieh libie learohkh jïh lohkehtæjjah, skïemtje-gåetesne libie dåakterh jïh skïemtjijh. Verbalehts govlesadteme gosse datne vuajnah dov voelpe aavosne jallh hujnesne, kråahpegïeline.
Govlesadteme-tsiehkie gaajhkh biehkieh mah meatan, jïh mah ektesne nænnoestieh guktie aktem jiehtegem guarkah. Jis maahtah tjïjhtje aelhkies gyhtjelassh vaestiedidh dellie govlesadteme-tsiehkiem tjïelkesieh.
- Gie soptseste/tjaala? Seedtije
- Maam soptseste/tjaala? Sisvege
- Gïese soptseste/tjaala? Dåastoje
- Gusnie dam soptseste/tjaala? Meedijume
- Gåessie dam soptseste/tjaala? Tïjje
- Mejnie jïh guktie dam soptseste/tjaala? Viehkie-dïrregh
- Mannasinie dam soptseste/tjaala? Funksjovne
Jis jeahtah: "Båetieh dellie!" Dellie maehtebe daam joekehtslaakan toelhkestidh. Jis daam jeahtah gaske-jïjjen kaanne mij akt isveligke heannadamme. Jis daam jeahtah ålkone dellie kaanne sïjhth stååkedidh. Jis daam jeahtah gosse geajnoe-bealesne, tjoerem varki skodtedh geajnoen rastah eannan bïjle båata.
Mah tjaalegh leah argumentereles tjaalegh?
Argumentereles tjaalegh vuesiehtimmien gaavhtan:
Lohkemeprievie
Tjaelije sæjhta sov mïelem mietie tjaeledh jïh sov vuajnoem buektedh jïh juekedh mubpiejgujmie juktie dejtie tsevtsedh. Lohkemeprievie persovneles, subjektijve jïh åenehke.
Åejvieartihkele, lahtestimmie jallh kronihke plaeresne
Aajkoe lea seedtijen vuajnoem mubpide almetjidie buektedh byögkeles aamhtesen bïjre, lohkijh tsevtsedh seamma vuajnose. Jis saatnems argumentasjovne , dellie maahta lohkijem tsevtsedh. Gellien aejkien guhkebe tjaalege byögkeles aamhtesen bïjre gusnie vuarjasjimmieh, digkiedimmieh jïh buerkiestimmieh. Seedtijen vuajnoe dam klaerede.
Saernieh, filmi, gærjaj jallh musihki bïjre.
Tjaalege ryöktesth lohkijidie filmem, gærjam jallh musihkem juvnehte jallh doelehte. Dovne kultuvredarjomh (filme, gærja, musihke, teatere, konseerte) åehpiedahta vuarjasjimmine. Dah daamhtaj tjaelijen jïjtse vuajnoem vuesiehtieh.
Reklaame
Aajkoe lea dåastojem tsevtsedh jïh dan vuajnoem jeatjahtehtedh juktie galka maam joem åestedh, aktem dorjesem jallh dïenesjimmiem.
Ohtseme
Aajkoe lea dåastojem tsevtsedh guktie edtja vïenhtedh datne bööremes ohtsije. Tjirkeslaakan edtjh dam tjaeledh jïh byjjes gïelem nuhtjedh.